سریال‌های ترکیه‌ای» به سرگرمی بینندگان شبکه‌های ماهواره‌ای تبدیل شده است. سریال‌هایی با حضور بازیگران جوان و خوش‌چهره، دکورهایی جذاب و رنگارنگ و داستان‌هایی که لحظه‌ای هوش و عقل مخاطب را به حال خود رها نمی‌کند
و گاه چندین ماه بی‌وقفه مخاطب را در ساعتی مشخص پای صفحه تلویزیون می‌نشاند تا تصاویری دلربا از کشور ترکیه را مقابل چشمان او به نمایش بگذارد. موج فراگیر پخش این سریال‌ها در سال‌های اخیر و تاثیرات مخرب فرهنگی آنها و نیز تناقض محتوایی آنها با واقعیت‌های جامعه ترکیه موضوعی است که در این گزارش به آن پرداخته شده است.
خبرنگار ترکیه‌ای : اغلب افراد در جامعه ترکیه به ارزش‌های اسلامی، دینی و ملی احترام می‌گذارند اما متاسفانه رسانه‌های ترکیه مردم را به سمت غرب گرایش می‌دهند. به همین دلیل فعالیت‌های رسانه‌ای زیادی علیه این سریال‌ها در ترکیه در حال انجام است تا درباره این آثار به روشنگری پرداخته و مضرات تماشای آنها را به مخاطبان و خانواده‌ها یادآوری کنند
در کشور ترکیه سریال‌های ترکیه‌یی توسط شرکت‌ها تولید نمی‌شود بلکه این سریال‌ها توسط «شبکه‌های تلویزیونی» تولید می‌شوند. خصوصی‌سازی شبکه‌های تلویزیونی در این کشور باعث شده این شبکه‌ها به ثروتی افسانه‌یی دست پیدا کنند و به واسطه این سرمایه‌ها بتوانند سریال‌های خوب و سطح بالا بسازند».
شبکه ماهواره‌ای «جم‌تی‌وی» یکی از مهم‌ترین دلایل گرایش مخاطبان ماهواره به سریال‌های ترکیه‌ای است. این شبکه که تا چند سال قبل صرفا موسیقی پخش می‌کرد حالا گسترش پیدا کرده و در کنار کانال موسیقی شبکه‌ای هم برای پخش سریال‌های نمایشی دارد و قرار است در آینده‌یی نزدیک توسعه پیدا کند و به چندین شبکه دیگر تبدیل شود.
طبق اطلاعاتی که یکی از دست‌اندرکاران این شبکه که مایل به ذکر نام خود نیست، در اختیار خبرنگار ما قرار می‌دهد، بخش عمده‌ای از این توسعه مرهون پخش سریال‌های ترکیه‌ای در این شبکه است. مدیر این شبکه یک ایرانی به نام «س. ک» است که سال‌ها در لندن زندگی می‌کرد و حالا چند سالی است در دوبی مستقر شده است.
او تاجر است و در سال‌های گذشته قصد داشت در مالزی و ترکیه شبکه تلویزیونی راه‌اندازی کند اما حالا دیگر در دوبی مستقر شده است. سریال‌های «نور و مهند»، «عشق ممنوع»، «عاصی»، «عشق و جزا» و... برخی آثار ترکیه‌ای است که تاکنون این شبکه ماهواره‌ای پخش کرده است.
طبق اطلاعات به دست آمده مدیر این شبکه سریال «عشق ممنوع» را به قیمت یک میلیون دلار خرید و هنگام پخش این سریال چند برابر این رقم را از راه پخش تبلیغات به دست آورد. جالب است بدانید این سریال در رتبه‌بندی جهانی یکی از پربیننده‌ترین و پرفروش‌ترین سریال‌های دنیا بوده است
سریال صادر کنید، پول بیاورید
سریال‌های ترکیه‌ای بیش از 10 سال است که در صدر محصولات صادراتی این کشور قرار گرفته‌اند. این همان مسیری است که در حال حاضر شبکه ایرانی آی‌فیلم در پیش گرفته و تلاش می‌کند با پخش سریال‌های ایرانی، تصویر موجود از کشورمان در ذهن مردم عرب را تغییر دهد.
سریال‌های تلویزیونی این روزها به ابزار جدیدی در جنگ رسانه‌یی تبدیل شده‌اند و وقتی مخاطبان با چنین آثاری بمباران می‌شوند، به مرور زمینه بیشتری برای جذب فرهنگ آن کشور در آنها ایجاد می‌شود. فرقی هم نمی‌کند مخاطب ایرانی از کشور ترکیه سریالی مانند «عشق ممنوع» را که اثری کاملا بی‌اخلاق است ببیند یا اثری مانند «عاصی» که سریالی با مضمون روستایی است.
پخش هر سریالی می‌تواند در ذهن مخاطبان کنجکاوی ایجاد کند و آنها را به آن فرهنگ علاقه‌مند کند و حتما هم نباید این محصول سریالی فاخر باشد!
بر مبنای همین استدلال است که مسوولان کشور ترکیه به سازندگان چنین سریال‌هایی امکان و اجازه ساخت سریال‌هایی را می‌دهند که در آن تصویری بسیار منفی از کشور ترکیه ارائه می‌شود. ترکیه نیز مانند امریکا به این نتیجه رسیده است که اشکالی ندارد که مثلا در سریالی دختران جوان این کشور بی‌وفا، مردان خیانتکار و پلیس فاسد جلوه داده شود.
فقط کافی است سریالی جذاب ساخته شود و پس از آن در سیستم فروش جهانی، بازاریابی خوبی برای این سریال‌ها شود و در دنیا به فروش برسد و سود کلانی نصیب سازندگان این سریال‌ها کند. نکته مهم درباره سازندگان این سریال‌ها هم این است که هیچ کدام تعلق خاطری به جامعه مسلمان و حتی شخصیت‌های ملی‌گرای ترکیه ندارند.
آنها اصولا آدم‌های مذهبی نیستند و طبق اطلاعات به دست آمده افرادی کاملا لاییک‌اند که اروپایی فکر می‌کنند و صرفا به دنبال کسب سود هستند.
بازاریابی؛ نقطه قوت سریال‌های ترکیه‌ای
به گفته یک کارشناس فروش فیلم و سریال، فروش فیلم و سریال در دنیای امروز یکی از تجارت‌های پرسود است. این فعالیت در مدت زمانی 5 ساله با فعالیتی متمرکز می‌تواند به موفقیت منجر شود. برخلاف ایران که در فروش سریال‌هایی مانند مریم مقدس و یوسف پیامبر بر اساس یک موج عمل می‌کند، در ترکیه این روند با دقت زیادی پیگیری شده است. سازندگان این سریال‌ها با رعایت معیارهای جهانی موفق به عرضه جهانی این سریال‌ها شده‌اند.
درباره ارقام و هزینه‌های فروش این سریال‌ها نیز اطلاعات جالبی وجود دارد. معیار خرید سریال‌های خارجی در دنیا «ساعت تلویزیونی» است. ساعت تلویزیونی بین 40 تا 45 دقیقه و گاهی 66 تا 70 دقیقه است. یعنی یک سریال ممکن است 40 تا 70 دقیقه باشد و بر مبنای یک ساعت رقم مشخصی پرداخت شود.
رقم پرداختی برای هر ساعت هزار دلار است که خریداران انگلیسی پرداخت می‌کنند. اما رایت عربی سریال‌های ترکیه‌ای بسیار بالا و گاهی از ساعتی 7 تا 10 هزار دلار در نوسان است. درباره برخی سریال‌ها نیز رایت آنها ساعتی تا 15 هزار به کشورهای عربی فروخته شده است.
اما شبکه‌های ایرانی و به ویژه شبکه‌های ماهواره‌ای ایرانی رایت این سریال‌ها را بسیار ارزان‌تر تهیه می‌کنند. علت هم این است که این شبکه‌ها به جز ایران، افغانستان و تاجیکستان در کشورهای جهان مشتری دیگری ندارند و به همین دلیل رایت آنها گاهی ساعتی هزار دلار هم فروخته می‌شود. درباره شبکه‌های صدا و سیما نیز این رقم در همین حدود است. مثلا هر قسمت سریال جومونگ 1200 یورو خریداری شد که رقم نسبتا اندکی برای یک سریال خارجی است.
میزان تطبیق سریال‌های ترکیه‌ای با فرهنگ ترکیه‌ای
یک بررسی میدانی نشان می‌دهد تصویری که اغلب مخاطبان سریال‌های ترکیه‌ای با تماشای این سریال‌ها پیدا می‌کنند تصویری کاملا فانتزی و تخیلی است. در اغلب این سریال‌ها بازیگران لحظه به لحظه لباس عوض می‌کنند، همه خانه‌ها مجلل و زیباست و با مبلمانی زیبا و متنوع شکل گرفته است.
در سریال‌های ترکیه‌ای عشق‌های پیچیده زیادی دیده می‌شود. مثلا در یکی از این سریال‌ها گروهی مافیایی با هم ارتباط دارند. همسر یکی از این چهره‌های مافیایی گروه را لو می‌دهد و در نهایت با مرد دیگری که عضو این گروه است، فرار می‌کند.
در سریال دیگری مرد قهرمان قصه همزمان با زن عمو و دخترعموی خود ارتباط دارد و چند ارتباط دیگر هم با زنان دیگر دارد. اما آیا جامعه ترکیه چنین جامعه افسارگسیخته‌ای از نظر معیارهای اخلاقی است؟ آیا در چنین جامعه‌ای خیانت و ارتباط عشقی خارج از عرف تا این اندازه فراگیر است؟ آیا در جامعه لوکس و مدرن این کشور تا این اندازه بی‌اخلاقی وجود دارد؟
«آک بلوت» خبرنگار ترکیه‌ای مقیم تهران با رد هرگونه شباهت میان فضای این سریال‌ها با جامعه واقعی ترکیه می‌گوید: «در هر جامعه‌ای اتفاق‌هایی رخ می‌دهد که اساسا عمومیت ندارد و به همین دلیل هم نیازی به طرح آنها در ابعاد جهانی نیست.
به عنوان یک خبرنگار بارها در خبرهای نشریات ایرانی اخبار تلخی را می‌خوانم که در حوزه حوادث رخ می‌دهد اما هیچ کدام از این اخبار در قالب فیلم و سریال به تصویر کشیده نمی‌شود. علتش هم این است که طرح چنین مواردی می‌تواند ضررهای مادی و معنوی مختلفی داشته باشد
اما متاسفانه در ترکیه سریال‌هایی تولید شده که تصویری مغرضانه از جامعه ترکیه ارائه می‌کند و در آن غربگرایی، همجنس‌خواهی، اهانت به خانواده و... نمایش داده می‌دهد. همه این آثار توسط کارگردان‌ها و بازیگرانی ساخته می‌شود که به دنبال ترویج غربگرایی و لاییسم هستند.
البته گاهی نیز تمایل دارند با نشان دادن این مسائل خود را روشنفکر و آزاداندیش معرفی کنند اما واقعا چنین مسائلی در جامعه ترکیه رواج ندارد و حتی جامعه ترکیه نیز نسبت به چنین تصویری معترض است ولی متاسفانه در این کشور کنترلی روی سریال‌ها و برنامه‌های ساخته شده وجود ندارد.»
این خبرنگار ترک در ادامه اضافه می‌کند: « اغلب افراد در جامعه ترکیه به ارزش‌های اسلامی، دینی و ملی احترام می‌گذارند اما متاسفانه رسانه‌های ترکیه مردم را به سمت غرب گرایش می‌دهند. به همین دلیل فعالیت‌های رسانه‌ای زیادی علیه این سریال‌ها در ترکیه در حال انجام است تا درباره این آثار به روشنگری پرداخته و مضرات تماشای آنها را به مخاطبان و خانواده‌ها یادآوری کنند.»
او در ادامه اضافه می‌کند: «حتی جامعه ملی‌گرایی ترکیه هم به محتوای برخی از این سریال‌ها اعتراض دارند و گاهی تماشای آنها را تحریم می‌کنند. مثلا اخیرا سریالی در ترکیه ساخته شده که در آن یکی از پادشاهان عثمانی علاقه‌مند به زنان و دختران جوان نشان داده شده و چنین سریالی با اعتراض شدید ملی‌گرایان مواجه شده است. من شخصا به عنوان یک فرد اهل این کشور حتی از پخش بسیاری از این سریال‌ها اطلاعی ندارم اما گاهی در ایران از سوی مردم درباره این سریال‌ها و زمان پخش آنها مورد سوال واقع می‌شوم.»
«آک بلوت» در پایان اضافه می‌کند: «در ترکیه حدود 300 شبکه تلویزیونی فعالیت می‌کند اما پخش فیلم و سریال دست اسلامگرا و ملی‌گرا نیست و عملا طیف متمایل به غرب در این زمینه فعالیت دارند. ترویج مُد، لباس، مبلمان و. . . هم از اهداف تجاری پنهان در پشت ساخت این سریال‌ها است اما شبکه‌های اسلامی نیز در این سال‌ها وارد عرصه فعالیت شده‌اند و مثلا شبکه‌ای به نام «هلال» توانسته در جمع 300 کانال رتبه‌ای بین 28 تا 34 را به دست بیاورد».
سریال عاصی نیز سریال دیگری بود که پخش آن در سال گذشته با اقبال فراوانی از سوی مخاطبان مواجهه شد. داستان این سریال در فضایی روستایی اتفاق می‌افتاد و روستاییان را بسیار مدرن به تصویر کشیده بودند اما آیا واقعا این تصویر در ترکیه عمومیت دارد؟
یک ایرانی ساکن در این کشور به خبرنگار ما می‌گوید: «روستاهای ترکیه خیلی شبیه به روستاهای ایران است و اساسا چنین چیزی نیست که اهالی روستایی با اتومبیل‌های مدل بالا در روستا تردد کنند».
او در ادامه درباره شباهت فضای سریال‌های ترکیه‌ای با واقعیت این جامعه می‌گوید: «برخلاف تصویری که مثلا از استانبول در سریال‌های ترکیه‌ای ارائه می‌شود، این شهر، شهر غمگینی است. مردم هنوز بین اروپایی بودن و آسیایی بودن در نوسان هستند.
البته خیلی متمدن شده‌اند و از دهه 80 که این کشور به قدرت اقتصادی تبدیل شد، حتی مردم کوچه و بازار اعتماد به نفس پیدا کرده‌اند ولی این مردم به‌شدت مذهبی هستند و حتی در شهرهای بزرگی مثل ازمیر، استانبول و آنکارا مردم بسیار مذهبی هستند و این گرایش در شهرهای دیگر حتی شدیدتر است».
آنچه به نظر می‌رسد در این میان قطعیت دارد، این است که ترکیه مدل زندگی و سیاست مورد علاقه خود را از طریق سریال‌هایش به کشورهای دیگر و به ویژه کشورهای عربی صادر می‌کند. سکولارسیسم، تساهل و تسامح در رفتارهای اجتماعی، اولویت اقتصاد بر مسائل دینی و... برخی از این موارد است که نمایش پی در پی آن در سریال‌های ترکیه‌ای سبب شده تا این روزها شهری مثل استانبول به مقصد مورد علاقه تمامی توریست‌های عربی تبدیل شود.
در همین زمان که این گزارش را می‌خوانید، شبکه‌های فارسی زبانی که سریال‌های ترکیه‌ای را پخش می‌کنند شروع به پخش تبلیغات مربوط به فروش آپارتمان در ترکیه کرده‌اند. مشتریان و خریداران این آپارتمان‌ها اقامت کشور ترکیه را دریافت می‌کنند و حتی هزینه بلیت رفت و برگشت آنها به ترکیه نیز از سوی این شرکت پرداخت خواهد شد.
با کمی تامل می‌توان دریافت که ترکیه‌ای‌ها حالا پس از چند سال سرمایه‌گذاری، راه خالی کردن جیب‌های ایرانیان را پیدا کرده‌اند و برای فروختن آپارتمان‌های خود و جذب سرمایه‌های سرگردان ایرانی راهی تازه پیدا کرده‌اند. اما هرکس که آپارتمانی در ترکیه می‌خرد باید بداند این کشور شباهت زیادی به تصویری که در سریال‌ها دیده ندارد. شاید فیلم «بغض» ساخته رضا درمیشیان تصویری واقعی‌تر از استانبول باشد تا سریالی مانند عشق ممنوع!
منبع : بورس نیوز
=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
www.MASAFPORTAL.com
=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
